Arsimi shqiptar = frut luksi në buxhetin e radhës

Gazeta Shqiptare

Rrënjët e arsimit janë të hidhura, por fruti është i ëmbël, thoshte Aristoteli. Dhe si vend pa të mbjella, Shqipëria nuk ka vjelur asnjë frut të ëmbël këto 17 vjet në fushën e arsimit. Duke patur parasysh se 2009 do jetë viti i llogarive për qeverinë Berisha, le t’i vendosim përballë njëri-tjetrit premtimet dhe arritjet e ekipit të tij.

Në programin qeveritar të 2005, ekipi Berisha i premtoi Shqiptarëve një arsim cilësor dhe masiv nëpërmjet një ndërhyrjeje energjike dhe vizionare. U premtua gjithashtu se arsimi do të arrinte një “nivel Europian duke synuar që shpenzimet publike për edukimin, përfshi atë universitar, të përbënin zërin e parë në buxhetin e shtetit duke arritur në një nivel prej 5% të Prodhimit te Brendshëm Bruto” (PBB).

Por sipas projekt-buxhetit të fundit, arsimi jo vetëm që nuk përbën ‘zërin e parë’ të buxhetit por as që nuk i afrohet 5 përqindshit të PBB-së. Në fakt, arsimi është zëri i tretë pas mbrojtjes sociale (23%) dhe çështjeve ekonomike (16%), duke mbetur në nivelin mediokër prej 3,5%.

Në mesin e detit të një mijë e një të këqijave, arsimi në Shqipëri vuan nga tre sëmundje kronike – shpenzimi buxhetor i ulët në raport me PBB, financimi mediokër për kokë studenti dhe rënia e shpenzimeve për arsimin profesional. Le t’i marrim me radhë.

Së pari, sipas projekt buxhetit të qeverisë, shpenzimet buxhetore për arsimin në 2009 do të përbëjnë 3.5% të PBB-së. Analizimi më i saktë i financimit arsimor të një vendi është kur ai shihet si përqindje e PBB-së. Ky indikator merr në konsideratë kapacitetin shpenzues të shtetit duke treguar nëse arsimi trajtohet si produkt luksi apo si një nevojshmëri sociale. Në 1991, Shqipëria shpenzonte 5% të PBB për arsimin, trend ky që filloi të binte me ndërrimin e sistemit politik dhe me ardhjen e klasës së re politike të kryesuar prej ish-Presidentit Berisha. Në 1998, shpenzimet buxhetore kapnin shifrën prej 2,8% te PBB-së. Kurse në 2009, qeveria e kryeministrit Berisha do t’i akordojë arsimit 3,5% të PBB-së, shifër kjo që qëndron larg premtimit për 5% që iu bë elektoratit shqiptar në 2005. Mesatarja e vendeve të OECD, forumit ndërkombëtar të 30 demokracive të zhvilluara, është mbi 6%. Vende që i japin prioritet arsimit e tregojnë atë qartë nëpërmjet shpenzimeve buxhetore si përqindje e PBB-së. Për shembull, sipas statistikave të OECD, Danimarka shpenzon 8,5% të PBB ndërsa Norvegjia 7,7%. Edhe vendet e rajonit si Maqedonia harxhojnë shumë më tepër se ne. Ndërsa Shqipëria prej 2005, ka bërë investime minimale. Për më tepër, statistikat e 2005-2009 tregojnë se rritja e buxhetit të arsimit është rritur me një hap më të vogel se vetë rritja e buxhetit të shtetit, gjë që tregon se arsimit në Shqipëri nuk i jepet aspak prioritet, përkundrazi ai vazhdon të trajtohet ende si një produkt luksi.

Së dyti, shpenzimet për arsimin reflektojnë edhe shpërndarjen e fondeve publike për kokë studenti. Krahasimi me mesataren e OECD merr ngjyrë tjetër po të kemi parasysh se mosha mesatare në Shqipëri është 29 vjeç. Ndërkohë, mesatarja e moshës së popullsisë së vendeve të OECD është mbi 40 vjec dhe po pëson rritje nga viti në vit. Pra thënë thjesht, Shqipëria ka një përqindje të madhe të popullsisë së saj që shkon në shkollë, shumë më të madhe se vendet e tjera dhe në këtë kontekst, nevojshmëria për shpenzime buxhetore është shumë herë më e lartë. E parë nga ky këndvështrim, dhe duke patur parasysh edhe shtimin e përvitshëm të numrit të studentëve nëpër shkolla, fakt me të cilin qeveria mburret, mund të konkludojmë se shpenzimet për kokë në Shqipëri po pësojnë rënie. Pra në terma realë, studentët shqiptarë përfitojnë më pak fonde publike për kokë në 2009 se në 1991 dhe shumë më pak se sa bashkëmoshatarët e tyre në vendet e OECD apo në rajon, pavarësisht se ata kanë më tepër nevojë për arsimim. Ky është absurditeti i trishtë i politikës arsimore që i ofrohet studentit shqiptar në shekullin e 21.

Së fundmi, paçka se qeveria e ka për zemër të mburret me ‘prioritetin’ që i jepet arsimit të mesëm profesional në përputhje me tendencat rajonale të zhvillimit ekonomik të tregut të punës, ky prioritet nuk përkthehet dot në shifra. Ndërsa buxheti total i shtetit që prej 2005 ka ardhur duke u rritur, buxheti për arsimin profesional si përqindje e totalit ka ardhur duke rënë, nga 7,24% që ishte në 2005 në 6,9% në 2008. Për të tretin vit rrjesht, shpenzimet publike për arsimin profesional si dhe numri i nxënësve që përfitojnë nga ky lloj arsimimi, kanë pësuar rënie, duke dëshmuar qartë për domethënien e ‘prioritetit’ qeveritar.

Eshtë e qartë se si individët po ashtu edhe shteti përfitojnë pamasë nga arsimi. Për individët, arsimi ndikon në përmirësimin e mirëqenies së jetës duke shtuar shanset e punësimit. Për shtetin, interesi bazohet tek potenciali i rritjes ekonomike dhe tek zhvillimi i vlerave intelektuale të shoqërisë. Zhvillimi real socio-ekonomik i Shqipërisë duhet të shkojë paralel me një rritje gjigande të shpenzimeve publike për arsimin, duke mos u mbështetur kështu vetëm tek paraja e përkohshme e sektoreve si ndërtimi, por tek përgatitja afatgjatë e një brezi të ri më të kualifikuar e të përgatitur për tregun e ardhshëm Europian.

Por për qeverinë Berisha, prioriteti që i jepet arsimit ka ngecur në nivele të rëndomta retorike duke mos u përkthyer dot në shifra reale dhe duke mos prekur studentët nëpër shkolla. Shqiptarët duhet të fillojnë të bëjnë llogaritë e kësaj qeverie e t’a kuptojnë se premtimet elektorale të 2005 ishin thjesht pjesë e një retorike boshe dhe se e vetmja mënyrë që qeveria mund t’i mbulojë shifrat me baltë sot – është nëpërmjet spoteve publicitare që po i kushtojnë miliona lekë taksapaguesit shqiptar.


* Autori është një nga drejtuesit e G99-s, e cila ndërmarrë fushatën "5 %", për të rritur buxhetin për arsimin.

Kjo nuk eshte 'zone' fatkeqesie - kjo eshte 'zone' qeverie!

Duke kuptuar momentin e veshtire qe po kalon Shqiperia dhe duke vleresuar dinjitetin e qytetareve per te treguar respekt ndaj familjeve te viktimave gjate katastrofes se radhes ne Shqiperi, nuk mund te qendroj ne heshtje ndaj padrejsise qe po i shkaktohet pafund popullit shqiptar nga injoranca institucionale dhe mungesa e aftesive te politikaneve qe mbajne 'frenat' e vendit. Po po, kjo nuk ishte fateqesi, as tragjedi – por katastrofe dhe keqmenaxhim i plote nga ana e autoriteteve shqiptare. Per kete arsye, duhet filluar sa me pare gjetja e shkaqeve dhe venia para pergjegjesise e fajtoreve te kesaj ngjarjeje. Nese dicka e ketyre permasave do ndodhte ne Angli, ju siguroj qe mediat, opozita dhe grupet civile do i hidheshin ne gryke kryeministrit dhe qeverise nese do kishte arsye per keqmenaxhim.

Dhe tek kjo ngjarje, ngado qe i hedh syte mban ere e keqe dhe inefikasitet total. Punetoret e pakualifikuar, prezenca e femijeve ne repart, e inxhinjereve specialiste, forca te pakta te armatosura, mungesa e procedurave te sigurise, tregetia e mundshme e fishekeve, kontrata e kompanise pa tender, jane vetem disa nga arsyet perse ketu ka vend per te uleritur.

Gjithashtu, ne c’menyre punesohej stafi dhe kush i filtronte detajet e tyre personale dhe aftesite profesionale per te bere nje pune te tille? Pra sa te lehte do ta kishte nje terrorist apo kriminel te futej dhe te punesohej ne baze dhe kur t’i tekej te hidhte ne ere municionet? Perse keta punetore paguheshin me rroga qesharake? Vetem kjo deshmon qarte per nivelin e ulet te aftesive te tyre. Po sigurine ne repart kush e mbante? Cfare rregullash per evakuim te personalit ne rast katastrofe kishte kompania? Sa beri qeveria per minimizimin e risqeve? A kishte inspeksione te vazhdueshme te reparteve te tilla nga ana e min se mbrojtjes? Perse kaq prane aeroportit dhe fshatrave te banuara? Perse kryeministri e quan fatkeqesi dhe jo deshtim???

Le t'i kthehemi fakteve. Sipas VKM (vendim i keshillit te ministrave) te miratuar nga Qeveria Berisha, Ministria e Mbrojtjes kishte pergjegjesine e mbikëqyrjes se procesit të çmilitarizimit dhe çmontimit të municioneve dhe të nënprodukteve, të rrjedhura prej tyre. Po ne te njejtin VKM thuhet:

Procesi i çmilitarizimit e çmontimit të kryhet nën mbikëqyrjen dhe sigurinë ushtarake të reparteve të Forcave të Armatosura, duke regjistruar me hollësi të dhëna për regjimin, lëvizjen dhe sasinë e municioneve të dorëzuara dhe të atyre të çmontuara e të çmilitarizuara, si dhe të produkteve të tyre, pas çmontimit dhe çmilitarizimit.

Pra ku ishin keto forca, sa ishin dhe cfare kane bere deri tani? Cfare mendon komandanti tyre???

Per t’a prere shkurt - akuzat ndaj qeverise duhet te kishin filluar qe mbreme pa pike hezitimi. Ky eshte nje rast tipik i nje katastrofe te evitueshme dhe eshte 1500% pergjegjesia e qeverise ne fuqi, e cila nuk ka garantuar nje siguri strikte proceduriale per nje operacion te kesaj natyre.

Ministri i Mbrojtjes Fatmir Mediu duhet te jape doreheqjen menjehere per arsye morale. Komandanti Topi te kerkoje falje publike per deshtimin e forcave te armatosura dhe qeveria Berisha te marre persiper gjithe koston e rindertimit te shtepive dhe demshperblimit te familjeve te viktimave. Pa harruar patjeter, qe pronaret/drejtoret e kompanise si dhe te gjithe personat juridike te implikuar ne kete ceshtje duhet te ndiqen penalisht per t’a zbardhur sa me shpejt kete ngjarje makaber. Ne fund te fundit, duhet pranuar hapur se kjo nuk eshte 'zone' fatkeqesie, sice deklaroi Kryeministri Berisha - kjo eshte 'zone' qeverie!

Churchill would have ratified the EU Treaty

‘The best argument against democracy is a five-minute conversation with the average voter’. Churchill’s famous dictum could be very helpful to British MPs as they engage into the latest row over the EU Treaty. Some of them have even formed a cross-party group which brands itself as the “I Want a Referendum” gang. Today their members, mainly Tories, Lib Dems and some Labour, as well as a bunch of campaigners formed a long queue by the Parliament, demanding a referendum before any ratification is implemented by the British Government.

A few weeks ago I used to believe in a referendum, mainly because of Brown’s incapacity to show any public transparency on EU matters. His stubborn continuation in the lamentable footpaths of former British Prime Ministers, who have always treated the EU as the “forbidden apple” subject, inspired a sort of quiet rebellion within me. Until today!

Churchill woke my senses up this morning as I was watching David Cameron pick the wrong fight during PM’s Questions…AGAIN. One does not need Einstein’s brain to see through the shallow Tory strategy of attempting to mobilise public support by employing cheap forms of populism. Blame it on Europe and get the average Brit excited about politics. Spit on Brussels and “Joe the six-pack” will vote in your favour…as he doesn’t have a clue! How can he/she understand when there is so little public awareness of Europe in the UK? The Brits still talk of Europeans as another ‘breed’ – such strange beings with organised manners and a relaxed approach to life. Such a threat to the shambolic ways of the Brits!

Westminster is today suffering from cheap politics and the subject deserves to be revisited properly. First of all, this is the wrong fight to pick. Cameron would strike better chords with the public if he attacks Brown where it hurts. Instead of a referendum, the Tory ‘Musketeer’ should concentrate on Joe’s real issues, such as why the UK ranks 17th in the Euro Health Consumer Index, still lagging behind European counterparts when it comes to basic healthcare…

On the other side, Gordon Brown should come out of his timidity and confront his opponents with passion, as this remains the miraculous remedy in politics. Remember Tony Blair? Brown’s Government has a responsibility to explain to the average voter that the EU Treaty will in effect simplify matters and will play in favour of the island’s electorate. Same responsibility lies with the Tory and Lib Dem leaders. They should first explain to their constituents what the Treaty is about and then ask them to vote in a referendum.

Have they told the average Brit for example of how the Treaty will get rid of the current rotating EU presidency and replace it with a President, who may even be Tony Blair? How the Treaty will give Europe a bigger voice in world affairs and that this will be complementary to the foreign policies of each member state? And how the average Brit’s representation in international politics will increase? Do they know that the Treaty will result in fewer EU Commissioners than there are today – satisfying precisely one of the primary concerns of the UK with the EU Commission? Does Joe know that the Treaty offers the UK an opt-out from European policies concerning asylum, visas and immigration?

Judging by Churchill’s famous speech in 1946 that ‘we must build a kind of United States of Europe’, the average Brit today would have continued with their beer drinking and Churchill would have swiftly implemented the ratification of the EU Treaty. Brown should do the same!

Ralf Gjoni on SKY NEWS Live commenting on Kosova's Independence

Video Link

Mjaft! London Club engaged in a very proactive media campaign during the days leading to the Declaration of Independence in Prishtina. Through a press release sent to all British news outlets, Mjaft! London Club joined the citizens of Kosova in their celebrations for the newborn state and supports Kosovo's independence as the only viable option towards long-term stability in the region and support the efforts of its new government towards Euro-Atlantic integration. In addition, Mjaft! London Club opposes any moves by Serbia and Russia to block any development efforts in the next few months.

In particular, we would like to throw our support behind the newly approved EU Mission in Kosovo and its police and justice force which will ensure operational continuity in the country, taking over from UNMIK.

Ralf Gjoni, Director of MJAFT! London Club was invited as a special guest by SKY NEWS in London to comment during the outlet's full coverage of the Declaration of Independence. MJAFT! was congratulated and recognised by SKY for its efforts in campaigning for Kosovo's independence in international circles through its lobbying and public affairs campaigns. When asked 'why now?' by SKY presenter Samantha Simmonds, Ralf Gjoni responded 'Why not now? This day is 20 years late and is a very special day for us, the Albanian people and the entire region. Kosova should have gained independence in 1989, and it has taken almost 20 years to make that dream reality. This long awaited move will help clarify the messy political instability created by Serbia's political class in the region. Serbia should now start looking towards Brussels not Prishtina.'

Ralf was invited to stay LIVE on TV to translate and comment for over two hours as the events of independence were unfolding in Prishtina. During the interview he added: 'Today, Serbia should wake up and accept the new geo-political reality in the region. Today we have a new Republic of Kosova and the Serbs in the north should make every effort to integrate in this new state. PM Thaci has made it clear that this will be a Kosova of all citizens and communities. The Albanians have clearly made their choice – and that is EU integration. Now it is time for the Serbs to make their choice known to the world: either they want to be in Europe or they stay isolated as a Russian satellite. At MJAFT! – we have always been firm believers in Europe and aspire for a common future of the Balkans in Europe. There no reason why the future of our generation should be held hostage by Serbian nationalism anymore'.

In addition to SKY NEWS, Mjaft! London Club secured the Press Association's support during the activities in London and generated substantial interest among other major outlets and political audiences.

The "gravedigger" comes back to Belgrade!

And… they have done it again! The Serbs do not seize to amaze me with their incredible stubbornness which has now become a sort of national relic and a defining feature of their national identity. As Tomislav Nikolic, leader of the Radical Party of Serbia awaits confirmation of his victory in the first round of Serbia’s presidential elections I couldn’t help but reflect with horror on the dark days of 1989 when Milosevic was elected to the same position. And what a path it has been for Serbia and the entire region ever since… Today, people in Kosovo, Albania, the rest of the Balkans and among EU countries will be asking WHY?

Perhaps his nickname “gravedigger” suits him well. If elected in the 2^nd round of February, Nikolic will almost certainly dig the grave of Milosevic’s dangerous nationalist rhetoric and take Serbia a few hundred steps backward in their path towards EU integration and prosperity. His party’s leader, Vojislav Seselj, is currently on trial at the UN's war-crimes tribunal in The Hague for murder and “ethnic cleansing” during the Balkan wars of the 1990s. Sadly, Serbia’s politicians are faced with a Catch-22. Almost all of them understand and quietly accept that Kosovo never belonged to Serbia and that the country would be better off without “its” province – but no one has the courage to accept it publicly. Almost all of them hate Kosovo and its people, but no one would even dare to question its status as the “cradle of Serb civilisation” - otherwise they loose their electability! The “neglected cradle” is a nickname that would perhaps suit the province better! Yet, today, they say, Kosovo was the determining factor of Serbia’s presidential elections.

Almost 10 years after what Milosevic and its widely popular war machine did in Kosovo, the Serbs still find it hard to come to terms with reality. As Kosovo’s politicians prepare to declare independence (most probably by the end of February), and with de-facto assurances from the US and EU members that its statehood would be recognized sometime in May, Serbia is still unable to deliver itself from the dark clouds of nationalism that have crippled the country’s GDP growth and economic development. GDP per capita in Serbia remains at a mere $4,400 for Serbia (including Kosovo) (2005 est.). Try comparing that with thatSlovenia, the first republic to break away from Yugoslavia – currently at an impressive $23,400 (2006 est.). Shouldn’t that perhaps be the decisive factor in the head of the typical Serbian voter?

If Nikolic is confirmed as its new President and Commander of Armed Forces in February, Serbia will face huge risks of regression, positioning itself even further away from EU integration and opting for a Belarus-like isolation. Perhaps the Serbs will be happy with a cold war prototype, Russian satellite type country while the rest of the region, Kosovo included, advances in their steady and prosperous economic boom. For the moment, the “gravedigger” has come back to Belgrade… Analyze that!